Eén man is bij Team Jumbo-Visma tijdens de Tour de France misschien nog wel belangrijker dan de klassementsrenners zelf: Wout van Aert.
Tekst Thomas Sijtsma, Fotografie Cor Vos
“En dan? Neer! Neer! Weg. Droom.” Het zijn de woorden van Michel Wuyts na een van zwaarste valpartijen van Wout van Aert ooit. In ieder geval de val met de zwaarste gevolgen. In 2019 blijft een dranghek in zijn bovenbeen haken. Hij ligt op de grond en ziet voor het eerst zijn quadriceps femoris (bovenbeenspier voor niet-medisch opgeleid personeel) blinken in de Franse zon. In de huid zit een enorme jaap, Van Aert bloedt als een rund. De droom om de dertiende etappe, een tijdrit met start en finish in Pau, te winnen is weg. Dat ziet de Belgische wielercommentator meteen goed. Wuyts vergist zich zelden of nooit. Maar wat hij pas later zou bevroeden is dat ook het wegseizoen voorbij is, net als misschien wel de complete carrière. Van Aert verklaarde later dat het eerste halfuur na zijn afschuwelijke valpartij een angstaanjagend gevoel teweegbracht. De pijn en de gapende opening in het been maakten hem gek. De morfine verdoofde na die dertig minuten de pijn en het besef.
Een orthopedagogisch chirurg stelde de renner van Team Jumbo-Visma in het ziekenhuis gerust: hij had geluk gehad, er waren alleen spieren geraakt. Toch schoven er donkere wolken voor de opgeklaarde lucht toen hij een paar dagen later bij een Belgische arts op de behandeltafel zijn rechterbeen moest optillen. Dat ging niet. In Frankrijk waren de spieren niet gehecht, alleen de wond was dichtgemaakt. Het been reageerde niet op de opdrachten vanuit de hersenen. Als de arts niet meteen had ingegrepen, zou hij nu alleen nog maar naar zijn fiets kunnen kijken, in plaats van erop te rijden.
Het is deze Belgische arts die min of meer hoogstpersoonlijk verantwoordelijk is voor de spannendste Tour de France in jaren. Althans, velen hebben de verwachting dat het daar dit jaar op gaat uitdraaien. Wout van Aert is als alleskunner een ontzettend belangrijke pion voor Team Jumbo-Visma. Want met hem kent de ploeg geen zwakte in de tweestrijd met UAE Emirates, in het duel Primoz Roglic-Tadej Pogacar, de oudere tegen de jongere, tussenstand: 0-2. Of Roglic met Van Aert de Tour wint, is onzeker. Maar de kans bestaat. Het is wel zeker dat de Sloveense kopman in ieder geval verliest zonder de Vlaming. Alhoewel, Vlaming? Van Aert is net zo Nederlands als Mathieu van der Poel Vlaams is, bijna volledig dus. Vader Henk van Aert (let ook op de Nederlandse kleine letter v, hoogst ongebruikelijk in Vlaanderen) is geboren in Meersel-Dreef. Een Vlaams dorp, maar wie een steen ferm naar het noorden werpt, zal Nederlands grondgebied raken. De ouders van Henk, de opa en oma van Wout, zijn Nederlands.
“Roglic verliest de Tour zonder Van Aert. Dat is zeker”
Hoe dan ook: Van Aert is deze Tour onmisbaar voor Team Jumbo-Visma en voor Roglic, en eventueel voor Jonas Vingegaard. Van Aert is de spil van de ploeg, de renner die het verschil kan maken. Op kop in de wind, als er waaiers getrokken moeten worden, wanneer de kopmannen buiten het gedrang moeten blijven, wanneer een strak tempo naar de top van een col gereden moet worden: de Belg kan het. In de vijfde etappe, de kasseienrit tussen Lille en Arenberg zal hij helemaal van onschatbare waarde zijn. Niemand kan zo over de stenen dokkeren als hij. Hij is het veelkoppige wielermonster met witte kuif in een biotoop dat het peloton heet. Over zijn veelzijdigheid wordt binnen de ploeg van Richard Plugge ook met regelmaat gegrapt. Bij zijn contractverlenging slingerde de afdeling sociale media een kolderiek filmpje het internet op die de gevarieerde en rijk gevulde gereedschapskist met kwaliteiten benadrukte. Van Aert bakte pannenkoeken, duwde Tom Dumoulin op snelheid, stofzuigde, maakte de ploegbus schoon, hielp een gast als hotelreceptionist, verzorgde met een glimlach de roomservice, jaagde voort op een col, bracht als piccolo de koffers van Roglic naar een hotelkamer, maakte koffie voor Marianne Vos, won een sprint van concurrenten en streek het overhemd van ploegmanager Richard Plugge. Afsluitend vroeg Van Aert – nog totaal niet moe van al deze activiteiten – wat de cameraman in godsnaam aan het doen was om vervolgens de camera over te nemen. Kortom: ook bij de ploeg weten ze dat Van Aert alles kan. Hij is hun eigen Clark Kent.
Mont Ventoux
Alle credits voor het filmpje, maar de veelzijdigheid aan kwaliteiten van Van Aert laat zich misschien nog wel beter benadrukken door zijn uitslagen in de Tour de France van 2021. In drie weken tijd won hij drie ritten. Meestal kunnen alleen sprinters dat zeggen. Hij won de koninginnerit, de loodzware bergetappe over de Mont Ventoux met finish in Malaucene. Een onwaarschijnlijke prestatie voor iemand die bijna de tachtig kilo aantikt. Voor de goede orde: voor een normaal mens is dat een gezond gewicht, een wielrenner wordt ermee ‘mollig’ genoemd. In de laatste week greep hij ook de tijdrit en de felbegeerde sprint op de Champs-Élysées. In principe beledigde hij zowel de klimmers als de tijdrijders en sprinters. Van Aert valt immers in geen van de drie categorieën, maar heeft zich wel de beste getoond van alle drie categorieën. Overigens kent elk verreden seizoen van de Belgische alleskunner een grote diversiteit aan overwinningen. Elk jaar wint hij sprintaankomsten, heuveleendaagses en tijdritten. De belangrijke vraag welke renner als eerste de vijf monumenten op zijn naam gaat schrijven, is op voorhand al beantwoord. Dat gaat Wout van Aert zijn. Hij is sterker dan Van der Poel in de Ronde van Lombardije en sterker dan Tadej Pogacar in Parijs-Roubaix, om de twee uitersten te noemen. Het gaat een kwestie van tijd zijn.
Jumbo-Visma weet hoe Pogacar te verslaan is
Jumbo-Visma weet hoe Pogacar te verslaan is. Dat hebben ze zichzelf vorig jaar aangeleerd in de Ronde van Baskenland die Roglic won. De tactiek: met een sterke ploeg de Sloveen isoleren en uitroken en zijn teamgenoten naar een achterhoedegevecht verwijzen.
Een dergelijk plan met een hoofdrol voor Van Aert ligt ook klaar voor deze Tour. Hij neemt in zijn lijf daarnaast de eigenschappen mee die nodig zijn voor Tour-winst: veerkracht, een harde kop en de weerstand na tegenslagen. De droom van de ploeg is niet weg. En dat dankzij een Vlaamse arts die opnieuw zijn been openhaalde.
