Topontwerper Piet van der Velde | ‘Liever een stuk klei in de hand dan achter de computer’

Gastblogger | 20 maart 2024

Al drie decennia geldt Piet van der Velde als een van de belangrijkste productontwerpers in de mondiale fietsindustrie. Na jarenlang voor enkele van de bekendste fabrikanten te hebben gewerkt, heeft hij nu zijn eigen merk: Ere Research.

Voorbestemd voor elektromontage

Vanwege hartproblemen moest Van der Velde, topamateur, begin jaren negentig zijn ambities als wielrenner opbergen. Hij ontwikkelde zichzelf tot productontwikkelaar voor topmerken als Cannondale, Oval Concepts, WTB, Specialized, Prologo, Colnago, Koga, Rapha, Supacaz, Selle Italia en Selle San Marco. “Ik ben opgeleid tot elektrotechnisch monteur en was voorbestemd om installaties in huizen aan te leggen. M’n vader had drie Expert-winkels en een loodgietersbedrijf. Ik voelde de druk van het moeten overnemen, terwijl mijn ambities ergens anders lagen. M’n vader heeft de boel uiteindelijk verkocht en zei: ‘Ga doen wat je echt leuk vindt.’ Bij Cannondale ben ik begonnen als junior productmanager. We zijn er allemaal blijer van geworden.”

In zee met Eddie Jordan

“Ik werkte in de jaren negentig voor Oval Concepts aan aerodynamische onderdelen en zat bij klanten in Engeland. Als F1-fan keek ik intussen of Jos Verstappen al had getekend bij Jordan Grand Prix. Op de website van dat team zag ik tot m’n stomme verbazing een aerodynamische racefiets. Ik dacht: wat moeten zij daar nou mee? Ik belde en kreeg de marketingmanager aan de lijn. De volgende dag zat ik met hem om tafel. Stapte plots Eddie Jordan binnen: ‘Dus jij zit in de fietsen?’ Jordan begon te vertellen dat hij al drie keer met bepakking de wereld rond was gefietst. Hij liet zijn engineers ook fietsen maken; het leek hem verstandig dat de engineers af en toe de gedachten bij iets anders hadden. Jordan zocht een technologische partner om aeroproducten voor fietsen mee te maken. Vermindering van low speed drag, zoals bij een fiets, is moeilijker dan high speed drag, zoals bij een auto. Dus de engineers hadden ook nog iets aan de kennis. Tweeënhalf jaar lang heb ik samen met Jordan aerodynamische sturen en vorken gemaakt. Die hebben we met Oval gebruikt voor de fietsen van Leontien van Moorsel voor de Olympische spelen van Sidney en voor Once en Liberty Seguros, de ploegen van Manolo Saiz.”

Direct winst in Tour

Bij Velo verdiepte Van der Velde zich in zadels. De bekende zadelfabrikant wilde zelf een vooruitstrevend merk lanceren: Prologo. “Een Italiaans marketingbureau had die naam al verzonnen, ik moest de producten nog ontwerpen. Als eerste kwam ik met het model Choice: een zadel waarvan het bovendek verwisselbaar is. Met een drukknopsysteem ruil je bijvoorbeeld het hardere dek in voor een zachtere. That’s it! In het eerste jaar, in 2008, won Sastre met dat zadel meteen de Tour de France. Later volgde het Scratch-model. Daarmee hebben veel Saxo Bank en Astana-renners – Cancellara, de gebroeders Schleck, Fuglsang, Vinokourov en Contador – succes gehad. De zadelmarkt werd in die tijd gedomineerd door Italiaanse merken die al langer bestonden. Had je geen Selle Italia, Selle San Marco of Fizik, dan had je een ‘habibabi-zadel’, eentje zonder naam of faam. Het lukte ons om het van de gevestigde orde te winnen.”

Bestverkochte zadel

Het was Specialized een doorn in het oog dat renners die zij sponsorden, zadels van andere merken op hun fiets monteerden. Het bedrijf zag de snelle ontwikkelingen bij Prologo en trok daarop aan de bel bij Van der Velde. “De vraag was: ‘Kun je de beste zadels ter wereld maken en ervoor zorgen dat teams als Saxo Bank, Astana en QuickStep ermee gaan rijden?’ Ik wist wat er beter moest: een prof wil een hard zadel waartegen hij zich goed kan afzetten, maar de zadels van Specialized hadden te veel flex. Ik kreeg de ruimte om het anders te doen. Vervolgens heb ik de Romin en Chicane ontwikkeld. De Romin is het bestverkochte zadel van Specialized tot nu toe. Van daaruit is het Power-zadel ontstaan. En met de Chicane zijn vele overwinningen behaald, onder andere door Chavanel, Terpstra, Boonen, Devolder, Steegmans en Gilbert. In het begin waren renners huiverig, want ze hadden al iets goeds. ‘Alleen als je echt wat beters kunt maken, is het oké’. Na de tests stonden ze aan onze zijde.”

Zwarte worst met prijswrapper

Van der Velde heeft in de loop der jaren uiteenlopende producten ontwikkeld, van zadels tot fietselektronica. “Overal waar ik werkte, heb ik om me heen gekeken. Bij Specialized was ik verantwoordelijk voor zadels, maar werkte ik naast de jongens die de banden, wielen en fietscomputers maakten. Toen ik na drieënhalf jaar bij Selle Italia weg ging, mocht ik een jaar lang niets met zadels doen en besloot ik een eigen bedrijf op te richten, Ere Research. Ik ging aan de slag met banden, een technisch hoogstaand maar ondergewaardeerd product. Fietsbanden worden verkocht als een zwarte worst met een prijswrapper, maar zien er niet uit. En zijn in de laatste tien jaar bijna niet geïnnoveerd. Er gaat veel aandacht naar rolweerstand: hoe lager, hoe beter. Maar bij lage rolweerstand heb je vaak weinig grip, omdat het rubber haast net zo hard als plastic wordt. Daarop ben ik aan het ontwikkelen geslagen. Het resultaat is de Genus. Deze raceband staat met 11,4 watt in de topvijftien van laagste rolweerstanden. Hij heeft echter een twee keer zo hoge antilekbescherming als de lichtste band en vier keer meer grip dan de band die op plaats twee staat. Dat is allemaal gemeten.”

Zadel met comfortschakelaar

Met Ere Research voorziet Van der Velden de markt nu van banden, wielen, zadels en stuurlinten. “Het uitgangspunt is dat we geen ‘me-too-producten’ willen maken. Alleen als iets toegevoegde waarde heeft qua technologie, innovatie of design, is het een Ere-product.” Een van de nieuwste producten is het Genus-zadel met comfortschakelaar aan de voorzijde. Daarmee kunnen fietsers onderweg het comfortniveau van het zadel aanpassen, zonder af te stappen. “Stel, je gaat van asfalt naar een kasseistrook; dan zet je de trigger wat losser. Vanaf dat moment is er meer demping en beweeg je minder. Ook bij een klim zet je het zadel losser. Je zit dan drie millimeter lager, waardoor je een betere poweroutput hebt. Het Genus-zadel wordt heel goed ontvangen. Ik kreeg zelfs een belletje van de manager van Chris Froome: ‘Hoe snel kun je het zadel leveren? Want dit heeft Chris nodig!’”


“Ik kreeg zelfs een belletje van de manager van Chris Froome”

De voorkeur van Tom Boonen

“Ik ben het meest trots op het feit dat ik als jonge wielrenner de stap heb kunnen maken naar de wereld van productontwikkeling. En dat inmiddels de helft van het profpeloton op mijn zadels rijdt. Niet gek toch, voor een gewone jongen uit Ommen die af en toe op zondag fietst? Om de een of andere reden kloppen bedrijven en renners steeds aan om over producten te praten. Met mannen als Cancellara en Contador heb ik ook na hun carrière contact gehouden. Zij zijn een klankbord voor als ik ideeën heb. Waarom ze daarvoor open staan? Ze houden in de eerste plaats van goed materiaal. En ik heb hen tijdens hun carrière ook goed geholpen, denk ik. Neem Tom Boonen: hij heeft een jaar lang last gehad van zitproblemen. Dat was in het jaar dat hij niet meer op het speciaal voor hem ontworpen zadel mocht rijden, omdat Specialized geen sponsor meer van de ploeg was. Het jaar erop ging zijn team toch weer met Specialized in zee. Bij de bike en zadelfit op het trainingskamp in Calpe kwam hij direct naar me toe. ‘Piet, dat wordt mijn zadel!’. Nadien won hij er alle grote klassiekers mee.”


“Mannen als Cancellara en Contador zijn een klankbord voor als ik ideeën heb”

Op een post-it

“Ik ben niet iemand die op school geleerd heeft om Cad-tekeningen te maken of met de computer ontwerpen. Liever werk ik met de hand, ga ik aan de slag met een blok klei of hout, las ik iets in elkaar en vijl ik erop los. Zo heb ik het geleerd. Op de LTS kreeg ik een schroevendraaier in de hand gedrukt en dan moest ik maar iets maken. Vaak begint het met een idee tijdens het fietsen. Dan ga ik meteen de werkruimte in en zit ik in m’n stinkkleding te klooien, anders ben ik het kwijt. Meestal maak ik een schets. Neem het Genus-zadel van Ere Research: dat is op een post-it begonnen. Tom Ritchey zei ooit: ‘De beste ontwerpen ontstaan na een paar krabbels op een servetje.’ Daarna werk ik het ontwerp in detail uit, vaak samen met een Cad-tekenaar, en print ik het ontwerp in 3D om te checken of de dimensies kloppen. Als alles goed is, wordt er in de fabriek een mal gemaakt. Dan begint het testen, net zolang het goed genoeg is voor productie.”

Een van de nieuwste producten is het ERE Tenaci Gravel-stuurlint. Dit is een klassiek stuurlint, gecombineerd met een unieke hoes die je over het uiteinde van je stuur schuift, tot aan de shifters. De hoes biedt niet alleen de ultieme grip op je fiets, maar beschermt ook je stuur tegen zijwaartse impact. Een unieke combinatie tussen een stuurlint en grippers die je op een mountainbike zou verwachten.


»De favoriete ontwerpen van Piet van der Velde

Fender Stratocaster

“Als ontwerper kijk ik vaak naar andere producten die echt iets hebben veranderd. Een Fender Stratocaster-gitaar heeft de rockmuziek van de laatste decennia bepaald. The Shadows speelden er al op. Misschien zijn de snaartjes in de loop der jaren nog wat mooier geworden, maar hij is verder nog steeds hetzelfde.”

Colnago Master

“Het Colnago Master-frame in Beppe Saronni-rood is iconisch. Voor mij was dit de meest innovatieve fiets van de jaren tachtig. Grote ploegen als Ariostea, Mapei, Buckler, Panasonic en Superconfex reden ermee. Van Ernesto Colnago zelf heb ik er een gekregen, nadat ik een zadel voor hem had ontworpen. ‘Neem deze fiets als bedankje aan’, zei hij.”

BMW K100

“De K100 was revolutionair. Het is de motor waar vroeger de politie altijd mee rondreed. Iedereen kent dat type wel. Die motor is eind jaren zeventig de straat op gegaan en gaat nu al zo’n veertig jaar mee. Nog steeds kan hij de concurrentie aan met veel huidige modellen. Ik ben er eentje uit 1988 aan het opknappen.”