Tour de Schalkwijk | FuturumMag.27

Het is soms zoals in je slaap. De ene droom is nog niet vervlogen, of de volgende dient zich alweer aan. Skip de Kruijf mag dan dit jaar in de Tour de Schalkwijk naast het podium zijn geëindigd, voor 2026 staat zijn doel al vast. “Dan wil ik écht eerste worden.”

Op de dag dat Mathieu van der Poel met een longontsteking uit de Tour de France stapt, heeft de Tour de Schalkwijk zijn eigen ziektegeval. En dat gaat als een lopend vuurtje door de hechte gemeenschap.

DE DROOM VAN SKIP DE KRUIJF

Skip de Kruijf, geboren en getogen in het ten zuiden van Utrecht gelegen lintdorp Schalkwijk, is opgestaan met pijn in de keel en een grieperig gevoel. Op de startstreep is het leed van zijn gezicht af te lezen, maar de jongen zet – na bemoedigende woorden van wat vaders en hartelijke knuffels van de moeders – door. Oké, hij moet de kopgroep wel laten gaan. Met een gangetje van 37, 38 kilometer per uur is hij er ondanks de meewind afgewapperd. Maar in de tweede groep weet de knul zich knap te handhaven.

De teleurstelling is niettemin groot. Skip is zijn plek in de top van het klassement kwijt, een grote ambitie voor dit jaar verdween. Zijn vriendje Rinse, dan drager (en na een week ook echt winnaar) van de gele trui, geeft hem tijdens de nababbel-met-snacks bij één van de sponsors echter een schouderklopje. “Je had ook kunnen afstappen Skip, maar dat heb je niet gedaan. Hartstikke goed, man.” Eerder al heeft Rinse zijn bloemen aan Skip gegeven. Daar is de moeder van Skip vooral blij mee. “Mooi gebaar toch van zo’n joch van 12 jaar.”

Skip was, tijdens deze Tour de Schalkwijk, nog 11. Dat is een opluchting voor hem. Zo krijgt hij volgend jaar een laatste kans om de ronde te winnen. Of op het podium te eindigen, ook mooi toch. Skip is een uurtje na zijn inzinking alweer strijdvaardig. Hij heeft een nieuw doel voor de komende twaalf maanden, en houdt zijn verlangen levend. “Ik denk wel dat het kan.”

Aan de voorbereiding lag het niet. Skip heeft in de maanden vóór de wedstrijd getraind. “Soms gingen we wel 30, 35 kilometer achter elkaar. Zodat we hier de pijn in de benen niet zouden voelen.” Hij trainde met vriendjes en met andere vaders. Alles voor die ambitie. En vader Dennis, met zijn blitse fiets? Die ging zelden of nooit mee. “Op deze leeftijd nemen ze van iedereen wat aan, behalve van hun vader”, lacht hij zuinig.

Ze keken in aanloop naar de eigen ronde wel samen naar de Tour op tv. Skip: “Een beetje om de tactieken af te kijken. En om te genieten van renners als Mathieu van der Poel.” Skip leerde juist van die klasbak om door te zetten. En dat werkt want in de slottijdrit eindigt hij nog als tweede, achter Rinse.

Al van kleins af kijken de kinderen uit Schalkwijk uit naar de jaarlijkse ronde, in de eerste week van de schoolvakantie. Het hele dorp ligt dan stil, families staan langs de kant, alle jeugd van 8 tot 25 is betrokken. Skip doet voor de vierde keer mee, ieder jaar naderde hij dichter bij de top. De Tourweek is een hoogtepunt in het jonge leven van Skip en zijn vriendjes. “En de jaren erna mag je helpen met de organisatie, ook dat is leuk.” Het geeft, weten Rinse en Skip mooi onder woorden te brengen, “een gevoel van saamhorigheid. Dit is altijd een groot feest, waar iedereen bij wil zijn.” Dat de podiumplek uit het zicht verdween, zal nog wel even pijn doen, maar Skip heeft nieuwe wensen: “Volgend jaar weer een kans.”

Of hij daarna verder gaat met wielrennen? Misschien. Maar misschien ook niet. Hij voetbalt ook heel graag. “Zeker”, glundert hij. En na de zomervakantie wacht de middelbare school, ook spannend.

Tour de France in het klein

Tour de Schalkwijk is allang geen grapje meer, de ronde verbindt alles en iedereen.

Het begon wel min of meer als een grapje, 55 jaar terug. Tien jongens uit Schalkwijk wilden de Tour de France naspelen. Ze sjeesden op hun blinkende karretjes – zonder helm, dat kon nog in die tijd – langs beide kanten van de Schalkwijkse Wetering. De jaren erna kwam er telkens weer een ronde in de Utrechtse gemeente. Steeds net iets groter, net iets langer.

Na een tijdje mochten – het was wel een ding in die tijd – ook meisjes meedoen. Er kwamen ploegen, sponsors, een reclamekaravaan, een klassement en een serieus reglement. Het grapje werd serieus. En bleek een bindmiddel voor het hele dorp.

Inmiddels mogen alle kinderen tussen de 8 en 12 deelnemen. En daarna krijgen ze, tot hun 25e, een taak in de organisatie. Als parcourswacht, tijdwaarnemer, PR-commissielid of sponzenmeisje. Het is een traditie geworden. De eerste week van de zomervakantie neemt het hele dorp vrij. Om zich in te zetten voor de Tour. Daarna volgt de grote uittocht, en gaat ieder zijns weg.

Maar op die ene week teert het hele dorp het hele jaar. Iedereen leert elkaar zo, van jongs af aan, heel goed kennen. En heeft daardoor, niet alleen in die ene week, wat voor elkaar over. Het grapje van toen is nu pure ernst en houdt het dorpsgevoel in stand. Het draait allang niet meer alleen om dat hardfietsen.

Het is een opmerkelijk schouwspel. De jeugd van tegenwoordig hangt toch liever achter de computer, of zit in zijn telefoon? Nou, in Schalkwijk niet. In ieder geval niet tijdens de Tour. Dan helpen alle jongeren uit het dorp mee aan de organisatie. En rennen ze zich de benen onder het lijf vandaan.

De Tour de Schalkwijk kent een heuse reclamekaravaan. Tien lokale bedrijven sponsoren de ploegen, en mogen ook met een auto voor én achter het peloton aanrijden. Goed voor de goodwill bij de clientèle, maar vooral leuk voor de kinderen, van 8 tot 88.

Of de telling op de website helemaal klopt, daarvoor durven ze hun hand niet in het vuur te steken, maar de teller staat na al die rondes en de vele feestjes die in het kader ervan georganiseerd zijn, in ieder geval op 8136 verorberde pannenkoeken.

Jong en oud is opgegroeid met de Tour de Schalkwijk. De ronde houden zij al 55 jaar, eerst heel kleinschalig daarna groter. In de hoogtijdagen deden er 110 kinderen mee. Nu worden er niet meer zoveel kids geboren in Schalkwijk en omgeving. In 2025 startten 86 renners en rensters.

De ronde kent een heuse livestream. En een speaker aan de aankomst. Er zijn bloemen voor de winnaars. Leiderstruien voor de diverse klassementen. De Tour de Schalkwijk is niet veel anders dan een Tour de France in het klein.

Gedurende de week rijden de renners onder meer twee tijdritten, een puntenkoers en een aantal ritten-in-lijn. Er is naast het algemeen klassement onder meer ook een bergklassement, een meidenklassement, een jongerenklassement en een ploegenklassement.

In de week van de Tour de Schalkwijk organiseren ze ook voor de ouders diverse feestjes. Het is een reden voor veel oud-inwoners om juist in die week weer terug te keren op het oude nest.

Ze fietsen voornamelijk in de ochtenduren, dus in de namiddag en avond zijn er feestjes voor de deelnemers. Een zwemparty, een dansfeest op het kerkplein, een spelletjesavond en het slaapfeestje bij de boer. Het valt voor de renners eigenlijk niet mee om iedere ochtend weer fit aan de start te staan.

Skip de Kruijf kende een zware dag. Hij was wat ziek. Maar aan de streep verzorgden de dames van ‘beheer en opvang’ hem. Een natte lap over je gezicht en je kunt er meestal wel weer tegenaan.

Overigens heeft de Tour de Schalkwijk ook grote namen voortgebracht. Jan-Willem van Schip, wereldkampioen puntenkoers (in 2019) en koppelkoers (in 2023, met Yoeri Havik) groeide op in Schalkwijk. Hij won de Tour in 2006 en 2007.