Brown Divide | De ultieme najaarsklassieker

Erwin Sikkens is de maker van de Green Divide, de bekendste bikepackingroute van Nederland. Sinds 2020 trekken duizenden fietsers over zijn 300 kilometer lange bosroute van Naarden naar Zwolle. Er bestaat ook een herfstalternatief: de Brown Divide. Een route die volgens Erwin zelf misschien nog mooier is dan zijn beroemde groene broer.

Tekst Erwin Sikkens
Fotografie Erwin Sikkens, Rik Looijen, Gijs Ferkranus

Met de komst van de herfst zijn we weer in de periode aanbeland waarin we ons als fietsers opnieuw uitvinden. De dagen worden korter en kouder. Minder warmte betekent meer plassen en modder. Natte kou voelt guur aan en je geliefde fiets wordt er ook extra snel vies door. Het is bijna begrijpelijk dat velen kiezen voor een winter binnenshuis. Op fietstrainers vinden ze troost in digitale fietswerelden. Vaak blijft het een paar weken leuk, tot ze stiekem weer verlangen naar echt buitenfietsen en het voorjaar.

Het zijn de hardnekkige buitenfietsers zoals ik die weten dat juist de herfst een van de mooiste tijden is om eropuit te trekken. Terwijl de wereld vertraagt, genieten we van de stilte en de rust. We laten ons niet afschrikken door een extra poetsbeurt en genieten onder het mooiste lage zonlicht van bomen vol goudkleurige bladeren. De natuur op z’n allerbest. Juist in deze periode, als rijden niet altijd vanzelfsprekend lijkt, wacht een van de mooiere uitdagingen van Nederland: de Brown Divide.

Van Green naar Brown

De Brown Divide is de herfsteditie van de Green Divide, dé Nederlandse bikepackingklassieker. Het onverharde bosparcours slingert vanaf station Naarden-Bussum over de lengte van de Utrechtse Heuvelrug en de hele Veluwe, om bij het station van Zwolle te eindigen. Met driehonderd kilometer is het een van de langste en volgens velen de mooiste bikepackingtocht van ons land. Hoewel velen het traject bestempelen als een gravelroute, zijn er ook avontuurlijke zandpaden en singletracks. Dat heeft allemaal met de ontstaansgeschiedenis van het parcours te maken.

Lang voor de eerste versie van de Green Divide en de komst van de gravelbike, plande ik als maker van het traject al bosfietsroutes van Arnhem naar Zwolle. Het fascineerde me in die tijd, en eigenlijk nog steeds, dat je in ons kleine land meer dan honderd kilometer onafgebroken door een bos kunt rijden. Met de komst van Komoot en een steeds grotere kennis van de Veluwe werd de tocht langer en beter. Door een klein stukje te klunen verbond ik uiteindelijk ook dat andere grote bos, de Utrechtse Heuvelrug. Zo werd in 2020 de Green Divide geboren.

De Brown Divide ontstond enkele maanden later als herfstalternatief voor de snel populair wordende route. Door een jaarlijkse afsluiting van grote delen van Kroondomein het Loo, kun je de Green Divide van 15 september tot en met 24 december namelijk niet fietsen. In dat probleem zag ik vooral een mooie kans. Afgesloten paden eruit, prachtige alternatieven erin. Zo ontstond niet alleen een nieuwe versie van de tocht, maar ook een avontuur met een heel eigen karakter.

Een bijzonder herfstavontuur

Dat de Brown Divide net als z’n groene grote broer enorm mooi is, is met al die natuur onderweg vanzelfsprekend. Toch heeft deze herfstvariant meer te bieden dan mooie paden en uitzichten. De herfst biedt misschien wel het mooiste kleurenspel van het jaar en overal om je heen schieten de paddenstoelen uit de grond. De ochtendmist vult spinnenwebben met druppels en zelfs de natte bladeren ruiken in die periode extra lekker. En terwijl je in de zomer natuurlijk je wekker heel vroeg kunt zetten, geniet je dankzij de kortere dagen in de herfst een stuk eenvoudiger van het prachtige ochtend- en avondlicht.

Bijkomend voordeel is dat je tijdens het rijden van het parcours veel eenvoudiger wild kunt spotten. Herten, wilde zwijnen of misschien zelfs een wolf, ze laten zich het liefste zien wanneer het bijna donker wordt. Wat daarbij helpt is dat de bossen in de herfst rustiger zijn. Zelfs op de mooiste dagen in de herfst is het een stuk minder druk met fietsers en wandelaars dan in de zomer. Minder overlast dus, en een extra herfstvoordeel: voldoening. Het is een enorm lekker gevoel dat jij buiten aan het trappen bent terwijl al die thuisblijvers zich onnodig druk maken over zogenaamde kou of het poetsen van de fiets. Ze weten niet wat ze missen en jij geniet geweldig. Thuisblijvers hebben altijd ongelijk.

Respect voor de natuur

Ondanks dat je in de herfst in je nopjes bent, blijft het belangrijk te genieten met respect voor de natuur. De grotere kans op wild betekent ook dat er een grotere kans is dat je datzelfde wild stoort. Het is niet voor niets dat we voor zonsopkomst en na zonsondergang niet welkom zijn in de natuur. Even doorrijden in het donker is in de Nederlandse natuur een echte no-go. Het is naast recreatieve overlast en fietsen waar dat niet mag, een van de hoofdredenen waarom natuurbeheerders tegenwoordig soms minder gastvrij zijn voor fietsers. Simpel gezegd: door ons niet aan de regels te houden, gooien we onze eigen ruiten in. De Gravel Code is er niet voor niets.

Om te voorkomen dat je in het donker eindigt, moet je je fietsdagen tijdens dit lange traject dan ook goed plannen. Hoewel de kans tegenwoordig kleiner is, schuilt een lekke band in de herfst in een klein hoekje. Ook kou kan weerslag op de spieren of de moraal hebben. Daar waar sportievelingen de Green Divide soms in twee lange zomerdagen afleggen, moet je voor de Brown Divide denken aan drie dagen of meer. Bijkomend voordeel van een ruimere planning is dat je onderweg zonder enige stress geniet van de natuur en een keertje extra stopt voor een kop koffie of een mooi uitzicht.

Een goed begin is het halve werk

Om goed beslagen ten ijs, zand en modder te komen is er nog een aantal zaken om rekening mee te houden. Alles begint natuurlijk met de fiets. Die moet minimaal 40 mm-banden hebben. Met 45 mm of breder wordt het parcours nog leuker om te rijden. Het traject leent zich perfect voor een gravelbike of een mountainbike. Om grip op de zaken te houden tijdens de Brown Divide is het handig om te kiezen voor de juiste banden. Tubeless dus. Heb je van die racefietsvrienden die zich graag stuk staren op smalle banden met weinig profiel? Luister vooral niet naar hen. Zeker in de herfst zorgen bredere banden met een wat ruiger profiel voor meer grip, comfort en daardoor juist snelheid.

Een fietscomputer met navigatie is een vereiste. Hoe moderner, des te beter zijn vaak de kaarten en de batterijduur, zeker in de kou. Download natuurlijk ook de meest recente versie van de tocht. Deze wijzigt mee met de regels en de tijd. Er zwerven tal van verouderde Green en Brown Divide blogs met routes op het internet. De meest up-to-date versie vind je altijd op mijn eigen Komoot-profiel.

Je kunt ervoor kiezen om het parcours op te knippen en verspreid over verschillende dagen te rijden. Wanneer je voor de optimale ervaring van het bikepacken gaat, kijk je logischerwijs naar een set bikepackingtassen. Vergeet zeker geen beschermtape voor je frame, om je lak mooi te houden. Welke tassen je precies nodig hebt, hangt af van je inpaklijst en het type overnachting. Ultieme avonturiers denken ook in de herfst aan kamperen en nemen extra spullen mee. Na de zomer sluiten sommige kampeerterreinen echter hun deuren. Een overnachting in een B&B of hotel scheelt spullen en doet relatief weinig af aan je fietservaring. Welke slaapplek je ook kiest, plan je overnachtingen vooraf slim.

What’s in the bag?

Dat plannen geldt ook voor de spullen die je meeneemt op de fiets. Kamperen vraagt in de herfst om een dikkere slaapzak en je matje heeft idealiter een goede isolatiewaarde voor kou vanaf de grond. In een hotel heb je dat allemaal niet nodig, maar een donsjasje kan nog steeds lekker zijn om afkoeling tijdens het stoppen te voorkomen. In de herfst krijg je te maken met de grootste temperatuurwisselingen op een dag. Na een frisse start kan het overdag heel aangenaam aanvoelen op de fiets, voordat het richting het einde van de middag plots toch sneller afkoelt dan je dacht. Ook een onverwachte bui zorgt voor vervelende verkoeling, terwijl dit met de juiste regenkleding vaak helemaal geen probleem is. Het kiezen van de juiste fietskleding is tijdens de herfst dus iets om op te letten.

Denk goed na over je voeding. Tijdens inspanningen in de kou vraagt je lichaam meer energie. Je moet goed eten, liefst voor de honger uit. Hoewel je langs het Brown Divide-traject voldoende horeca tegenkomt voor een tosti of stuk taart, zijn er ook stukken waar dit langere tijd niet het geval is. Een reepje of wat extra tijdens deze lange tocht is, net als een extra bidon, geen overbodige luxe.

Het perfecte excuus

Terwijl ik dit schrijf ben ik mezelf aan het overtuigen weer op de fiets te stappen en mijn eigen route te rijden. Al jaren ben ik bijna alleen nog op mijn gravelbike te vinden. Mijn fietsseizoen loopt sindsdien het hele jaar door en de enige seizoenen die er nog toe doen zijn die van moeder natuur. De herfst is misschien wel het allermooiste en ik kan me niet voorstellen dat je het als fietser zou willen missen. Niet voor niets creëerde ik de Brown Divide, die misschien nog mooier is dan z’n beroemde groene broer. Het is een heerlijk avontuur om op korte termijn al te rijden, of om in te plannen en naar uit te kijken, te trappen en enorm te genieten. Tot in het bos!