Van achterkamer tot succesvol bedrijf. FuturumShop al 20 jaar online

In Ugchelen, hemelsbreed twee kilometer van de huidige locatie in Apeldoorn, zag FuturumShop twintig jaar geleden het levenslicht. Terug naar de plek waar het allemaal begon: het geboortehuis van oprichter Harmen van der Meulen. Een gesprek met zijn ouders, Lammert en Pytsje.

In de aanbouw aan de achterzijde van de woning zette Harmen in de jaren negentig de lijnen uit voor zijn webwinkel. Tijdens een stage bij het grootste Nederlandse internetbedrijf van die tijd kocht hij software voor het bouwen van een webshop. In 1999 werd FuturumShop officieel opgericht en een paar maanden later druppelden de eerste bestellingen binnen.

Zo opgeruimd als het er nu is, zo levendig moet het er in de beginjaren geweest zijn. De aanbouw stond vol dozen met GPS-computers, helmen, trainers en wat al niet meer, vertellen Lammert en Pytsje van der Meulen. Bestellingen gingen in en uit. Maar de storm in huis ging op enig moment ook weer liggen. Want FuturumShop groeide uit zijn jasje en verhuisde naar een bedrijfspand. Er is nog maar weinig dat aan fietsen doet denken. Op het bureau een enkel boek over de geschiedenis van de vaderlandse wielersport.

Wat dachten jullie, toen Harmen zei: ‘ik begin een webshop’?
Pytsje: “We stonden er niet van te kijken, het paste bij Harmen om zoiets op te zetten.”
Lammert: “Toen hij twaalf jaar was, zei hij: ‘Ik ga nooit voor een baas werken.’
Hij had een contractje opgesteld: ‘Jullie houden me eraan dat ik eerst m’n studie afmaak en dan voor mezelf begin.’
Harmen is iemand met een eigen wil, dus we wisten wel dat het menens was.”
Pytsje: “Hij is altijd ondernemend geweest! Ik denk ook niet dat het hem ligt om in dienst van een bedrijf te werken.”
Lammert: “Als tiener heeft hij wel baantjes gehad, onder andere bij een bedrijf in Apeldoorn. Na twee weken stond hij buiten, want hij vond dat het anders kon. Harmen legt uit waarom hij iets vindt en laat zich niet ompraten.”

Vanwaar de keuze voor een fietsgerelateerde webshop?
Pytsje: “Hij fietste zelf heel graag.”
Lammert: “Harmen reed ook wedstrijden. Toen hij klaar was met zijn HBO-studie Bedrijfskunde stond hij op een tweesprong: voor het bedrijfsleven gaan of wielrenner worden. Er lag misschien een kansje om door te breken.”
Pytsje: “In die tijd ging hij een paar keer flink onderuit met de fiets. Dat heeft misschien onbewust meegespeeld in de keuze om voor FuturumShop te gaan.”
Lammert: “Hij kreeg hulp van mensen die in het concept geloofden. Bij ons thuis is het allemaal begonnen.”
Ook Lammert en Pytsje waren ervan overtuigd dat FuturumShop een succes kon worden, hoewel online winkelen in 1999 nog in de kinderschoenen stond. Pytsje komt zelf uit een ondernemersfamilie: “Nooit ofte nimmer heb ik eraan getwijfeld, ik wist gewoon dat dit goed zou komen! Je bent ondernemer en daar hoort lef bij. En als het toch verkeerd was gegaan: hij had een dak boven zijn hoofd en had altijd nog naar een baas gekund. Voor alles is een oplossing.”
Beiden ondersteunden Harmen zo veel mogelijk. Zij stelden alle vrije ruimte ter beschikking aan hun ondernemende zoon.

Er was in die beginfase genoeg plek in de woning, want hun twee dochters hadden de vleugels al uitgeslagen. Ook hielpen Lammert en Pytsje met het inpakken en verwerken van de stroom aan bestellingen.
Lammert: “Het huis stond redelijk vol met spullen, maar niet overdreven. Als je nieuw in de markt bent, staat niemand op je te wachten. Je moet eerst naam maken, dus koop je voorzichtig in. In het begin focuste Harmen niet alleen op fietstoebehoren, maar bijvoorbeeld ook op GPS-systemen, hometrainers en tafeltennistafels. Ik weet nog wel dat ik af en toe zelf zo’n tafel afleverde bij een klant. Dan belde ik aan en werd er gezegd: ‘Hij moet naar zolder.’ Van dat sjouwen kreeg je pijn in de rug, maar ja: alles voor de klant!”

Hoe verliep de eerste periode van FuturumShop?
Pytsje: “Ik werkte halve dagen en als ik ’s middags thuiskwam, ging ik verder met m’n nieuwe baan bij FuturumShop. Ik pakte de bestellingen in en schreef de formulieren voor de post. Dat ging allemaal nog met de hand.”
Lammert: “Ik werkte ook voor een baas. Om zes uur stapte ik in de auto, ’s avonds om zeven uur kwam ik weer thuis. Van alles wat hier in huis gebeurde, kreeg ik daardoor weinig mee.”
Pytsje: “In het begin waren er nog niet zoveel bestellingen. Zodra je klaar was, bracht je de pakketjes met de fiets naar de post. Als het er een keer heel veel waren, dan moest het later op de dag met de auto.”
Lammert: “Dan belde Harmen: ‘Pa, waar zit je?’ Want uiterlijk om acht uur ’s avonds moest alles bij de post zijn. Dat was vaak best spannend, zeker als ik twee keer moest rijden. Soms stond de postwagen al klaar om te vertrekken. We wilden natuurlijk dat ook het allerlaatste pakketje nog meekon!”

Hoe kon het bedrijf zo snel groeien?
Pytsje: “Steeds vaker kwamen er thuis leveranciers over de vloer. Bij mooi weer zat Harmen met hen achter op het terras.

Ik bracht thee, koffie en wat lekkers. Harmen voerde de gesprekken.”
Lammert: “Harmen had een duidelijke keuze gemaakt: hij ging voor 100 procent voor het bedrijf. Voor vriendinnen en uitgaan was geen ruimte. Echt, hij heeft vier jaar als een monnik geleefd. Vaak zat hij ’s avonds en zelfs ’s nachts te werken.”
Pytsje: “Al na een jaar begon ons huis te klein te worden.”
Lammert: “Het stond hier vol met dozen. Zoveel spullen!”
Pytsje: “Het begon uit de hand te lopen. Harmen kon kiezen: verhuizen naar een bedrijfspand of het huis uitbouwen. Ik zei: ‘Volgens mij kun je beter iets gaan huren, want dit is niet meer te houden.’ Toen is hij met het bedrijf naar de Ugchelseweg gegaan.”
Lammert: “Het nieuwe pand was een verademing, hij kreeg er ineens 100 vierkante meter bij. Maar de groei ging zo snel; na een jaar was het daar ook weer een drama. Toen zijn we naar de Laan van Westenenk verhuisd. Daar was 700 vierkante meter magazijnruimte.” Met de verhuizingen en verdere groei van het bedrijf werd de rol van Lammert en Pytsje wat anders. Ze bleven helpen met de verwerking van pakketten en kregen ook een adviserende rol.

Lammert: “Harmen heeft altijd geweten wat hij wil. Maar als hij met een idee kwam, was het niet de bedoeling dat we zomaar hoera riepen. Je gaf soms ongewenst commentaar. ‘Kan dat niet beter op een andere manier?’ We wilden hem dan aan het denken zetten.”
Pytsje, nuancerend: “We gaven advies, maar we bleven toch vooral hand-en-spandiensten verrichten. Om kosten te besparen, bezorgden we bestellingen in Apeldoorn met de fiets. Voor pakketjes die verder weg moesten, nam Lammert weleens de auto. Natuurlijk heb je de postdienst. Maar soms ging daar iets mis. Dan belde een klant: ‘Maar ik zou het vandaag krijgen!’ We gingen er dan meteen naartoe om het op te lossen.”
Een treffend verhaal is dat van een klant die een pakketje niet op tijd vóór zijn vertrek naar de wintersport binnen had, terwijl hij er wel om stond te springen.
Lammert: “We belden met de klant, die zei dat hij de volgende dag om vier uur ’s nachts in de auto zou stappen. Toen zei ik: ‘Prima, morgen sta ik om vier uur met de spullen voor de deur.’ Dat deed ik dus ook echt. Vervolgens heb je zo’n klant voor het leven.”
Pytsje haalt een stel oude foto’s van zolder en legt ze op tafel. Op enkele daarvan is Harmen te zien achter zijn bureau in het ouderlijk huis. Andere foto’s tonen hem fietsend, met een serieuze blik, onder andere in de Omloop van de Veluwe. Het opgedoken beeldmateriaal laat zien dat zijn liefde voor fietsen nooit is verdwenen, ook niet toen FuturumShop op de eerste plaats kwam te staan.

Pytsje: “Het fietsen is snel minder geworden nadat hij met de zaak begon. Hij had er gewoon bijna geen tijd meer voor.” Lammert: “Hij was ook bang om te vallen, want dan zou de zaak stilstaan. Het is als met het krijgen van een kind, dat verandert je ook. Je gaat dan toch voorzichtiger met de dingen om, neemt minder risico’s.”
Pytsje: “Als je ziet dat het met je bedrijf steeds beter gaat, voel je je sterk en wil je daar ook graag mee door.” Lammert zegt bewondering te hebben voor de standvastigheid van zijn zoon. “Harmen verstuurde pakketjes op goed vertrouwen, soms ging het om grote orders. Hij was ook niet bang om te investeren. Zo liet hij software ontwikkelen in het buitenland. Er werd vijfduizend gulden die kant opgestuurd. En inderdaad: na drie maanden kreeg hij een softwarepakket.”
Pytsje: “Dat is ondernemen!”

Lammert: “Als je z’n karakter kent, dan weet je: hij gaat dag en nacht door. Harmen was super gedreven! Daarbij was hij jong en kon hij veel aan. Wat ik ook goed vind, is dat hij altijd heeft nagedacht over de organisatie van zijn bedrijf.”
Pytsje: “De klant heeft bij al zijn keuzes steeds op nummer één gestaan.”
Lammert: “Dat is ook goed. Ik heb tijdens mijn loopbaan vaak gezien dat er te veel energie in de achterkant van het bedrijf werd gestopt, dus om problemen op te lossen. Je kunt beter aan de voorkant investeren en klanten zo tevreden houden. Met een goede website, goede uitleg en een goed proces heb je minder toestanden en minder retouren. En als een product dan toch niet goed is, moet de nazorg er wel zijn.”

Pytsje: “Koester de klant, zorg dat je het voor hem of haar goed aanpakt.”
Lammert: “Maak waar wat je zegt, zorg voor kwaliteit in de dienstverlening, investeer in goede medewerkers en train hen ook. Prijs speelt ook mee, mensen zijn toch op zoek naar de goedkoopste producten.”
De groei van FuturumShop ging in een paar jaar tijd zo snel, dat inmiddels veel sportieve fietsers weleens iets bij de winkel hadden besteld. Zo niet, dan hadden ze toch zeker van de zaak gehoord. Na afloop van een vergadering op Lammerts werk werd een keer over fietsen gesproken. Zonder dat hij ook maar een hint had gegeven, kwam FuturumShop ter sprake – men was positief over de dienstverlening.

“Collega’s wisten niet dat ik zo direct bij de onderneming betrokken was. Dan moet je van binnen toch wel lachen.”

FuturumShop is verbonden aan Klimmen tegen MS, het sportevenement waarbij mensen voor het goede doel de Mont Ventoux bedwingen. Die keuze is bewust gemaakt: moeder Pytsje heeft MS. “In 2013 ben ik zelf met een elektrische Gazelle naar boven gefietst. Met één accu! In het begin ging het wel, maar het laatste stuk was heel zwaar. Een gedeelte ging het 16 procent omhoog. M’n dochter en zoon waren erbij!”

In hoeverre is FuturumShop een familiebedrijf?
Pytsje: “Het is Harmens bedrijf. Maar de familie speelt wel een rol. Onze twee dochters helpen mee in de zaak, hun mannen staan er ook dicht op. Een van hen is architect en heeft een aantal jaar geleden het nieuwe bedrijfspand ontworpen. We hebben inmiddels negen kleinkinderen, de twee oudsten hebben een bijbaantje bij FuturumShop.”
Lammert: “Harmen is gek met z’n familie en andersom zijn wij dat met hem. Je hoort mensen vaak zeggen dat je met familie en vrienden geen zaken moet doen. Maar echt, het gaat fantastisch. Ze kunnen best een keer ruzie maken, maar het is nooit persoonlijk. Werk en privé blijven gescheiden.”
Pytsje: “In het begin, als we samen op feestjes waren, ging het vooral over FuturumShop. Maar dat is nu minder.
Eens per jaar gaan we een weekend met de hele familie weg. Dan komt FuturumShop wel ter sprake, maar blijven we er niet in hangen.”

Lammert: “In het verleden werd er veel over veranderingen gesproken. Nu staat de organisatie als een huis. Het is een succesverhaal en hopelijk blijft dat heel lang zo.”
Pytsje: “Harmen is blij met z’n familie. De kleding van FUTURUM heeft niet voor niets de namen van de jongste kleinkinderen: Jona, Joris, Mara en Pepijn.”
Lammert: “Dat is begonnen in het gebouw. Op alle glazen deuren moest iets komen, om ongelukjes te voorkomen. Er zijn stickers met de namen van de kleinkinderen opgeplakt. ”Pytsje: “Alle negen staan ze erop!”

Komen jullie zelf nog vaak bij FuturumShop?
Pytsje: “Ja, regelmatig, zeg maar gerust elke dag. Ik help bij de administratie, controleer facturen en ruim een en ander op. Dat is gewoon vrijwilligerswerk.”
Lammert: “Ik kom er niet elke dag over de vloer, maar doe wel een aantal technische dingen. Bij de nieuwbouw was ik bouwcoördinator. Dat was een leuke ervaring.”
Pytsje: “Het bedrijf is bij ons thuis begonnen. De eerste medewerker van FuturumShop is hier in dienst getreden. Voor ons is het altijd maar door blijven gaan. We bleven hier wonen, maar zijn meegegroeid met FuturumShop.”
Lammert: “Iets wat ooit klein is begonnen, is nu een fabriekje op zich. Voor m’n gevoel bestaat het nog geen twintig jaar, de tijd is zo snel gegaan!”
Pytsje: “We zijn trots op wat er is gepresteerd. Maar net zo goed zijn we ook trots op onze andere twee kinderen. Iedereen presteert magnifieke dingen!”
Lammert: “We vinden het een fantastisch bedrijf. En ik hoop dat FuturumShop zijn sfeer en karakter kan behouden. Het moet allemaal om de sportende klant draaien.”