ÉÉN FIETSBRIL VOOR 365 DAGEN FIETSPLEZIER

Een bril die vanzelf van tint verandert? Vijf vragen over fotochromische fietsbrillen beantwoord!

Je kent het gevoel als fietser ongetwijfeld: je rijdt in het zonnetje over dijken, door polders of tussen de akkers wanneer er plots een schaduwrijke plek opduikt op je route. In een bos of tunneltje zie je amper nog iets door je fietsbril, tot je ogen zich aan het duister hebben aangepast. Wanneer je dan een tegenligger of een obstakel tegenkomt, ontstaat een potentieel gevaarlijke situatie. Niet ideaal. Maar wat als niet je ogen, maar je fietsbril zich zou aanpassen aan het felle licht of het duister? Dat is het principe van fotochromische lenzen. Het zijn brilglazen die in heldere omstandigheden donkerder kleuren, terwijl ze in een meer duistere omgeving geleidelijk vanzelf transparanter worden. Dit soort lenzen bestaat al een tijdje, ook in andere sporten. Toch zijn er nog veel vragen. Daarom: vijf verhelderende antwoorden op vragen over verhelderende brillen.

1. Hoe werken fotochromische lenzen eigenlijk?

De zon verspreidt uv-straling en het zijn net de verschillende niveaus van uv-licht die een reactie van de lenzen uitlokken. Op de brilglazen zit een coating met onder andere zilverchloride. Die moleculen veranderen van vorm en absorberen licht wanneer uv-stralen ze raken. Een chemische reactie maakt de moleculen donkerder en ze bieden zo bescherming tegen het zonlicht. Neemt dat uv-licht af, dan keren de moleculen terug naar hun oorspronkelijke staat en worden ze transparanter. Het klinkt allemaal behoorlijk technisch, maar wist je dat onderzoekers al in de jaren zestig experimenteerden met lenzen die reageren op ultraviolet licht? De toepassing in fietsbrillen is natuurlijk wel een stuk recenter. De fotochromische coating kan op twee manieren worden aangebracht: door de lens onder te dompelen in een soort bad of door een folie op de lens te bevestigen waarin de technologie verwerkt zit. Bij PPEEQQ kiezen ze voor dat laatste principe.

2. Hoe snel verandert een fotochromische lens van tint?

Er zit behoorlijk wat variatie in de werking van verkleurende lenzen. Eerst en vooral moet je weten dat ze haast instant donkerder kleuren, terwijl het omgekeerd enkele seconden in beslag neemt voordat een lens weer in zijn ‘lichtste’ staat is. Fotochromische lenzen werken immers niet met een soort aan- of uitstand. De overgang vraagt een beetje tijd, en voor de ogen is het ook prettig dat de verkleuring geleidelijk gebeurt. Zo hebben ze tijd om te wennen. Het aantal seconden dat een fotochromische lens nodig heeft om lichter of donkerder te kleuren, is te vergelijken met de tijd die je ogen nodig hebben om zich aan andere lichtomstandigheden aan te passen. Daarnaast zijn er externe factoren die de werking van een fotochromische lens beïnvloeden. Omgevingstemperatuur bijvoorbeeld: bij koud weer heeft een lens net iets meer tijd nodig om van donkere naar lichte kleuring te evolueren. Ook de leeftijd van de bril en de manier waarop je deze opbergt spelen een rol. Ruim jij je fietsbril altijd netjes op in een donker kokertje? Prima! Dan komt de lens in feite 'tot rust' en zal hij langer zijn werking behouden. Wanneer je de bril op een lichte plaats bewaart, zal de fotochromische werking misschien al na enkele jaren zijn afgenomen.

3. Waar en wanneer komt een fotochromische bril van pas?

Het mooie aan een bril met fotochromische lens is de flexibiliteit ervan. Zo komt hij het hele jaar door van pas. PPEEQQ kiest bewust voor fotochromische lenzen die heel licht kunnen kleuren, waardoor je de brillen in principe zelfs in de schemering of op heel bewolkte, regenachtige dagen kunt gebruiken. Zeker in de herfst en de lente is dat handig. Met een gewone zonnebril merk je op bewolkte dagen dat die vaak net te donker is. Volledig transparante lenzen bieden dan weer te weinig bescherming wanneer de zon toch even door het wolkendek heen breekt. Een fotochromische lens lost dat probleem vanzelf voor je op. Zo hoef je niet meer te twijfelen over je zonnebril wanneer je op een wisselvallige dag in het voor- of het najaar voor je kast staat om je outfit voor de rit samen te stellen.

4. Zijn fotochromische en gepolariseerde lenzen hetzelfde?

Een fotochromische lens verandert van kleur, terwijl een gepolariseerde lens altijd getint is. Gepolariseerde lenzen hebben een heel andere coating. Eentje die horizontale lichtstralen filtert, wat betekent dat ze schittering tegenhouden. Als zonlicht reflecteert op oppervlakken zoals sneeuw of water, dan heeft de reflectie een verblindend effect en net dat teruggekaatste licht houdt de gepolariseerde laag tegen. Bovendien verbeteren zo ook de kleurperceptie en het contrast. Daarom komt deze technologie goed van pas in skibrillen en zonnebrillen voor bijvoorbeeld zeilers of vissers. Maar voor fietsers is zo'n gepolariseerde coating minder optimaal omdat je kiest voor één bepaalde tint die niet in alle omgevingen zal voldoen en die eigenlijk voor specifieke weersomstandigheden bedoeld is.