Ademend vermogen, waterdicht en isolatie: de uitleg

Rudi Jansen | 10 september 2020

Bij FuturumShop hebben we voor ademend vermogen, waterdichtheid en isolatie sterren toegekend op een schaal van 0 tot en met 5, waarbij 0 die bepaalde kwaliteit niet bezit en 5 sterren de maximale toekenning is voor die kwaliteit. Vooropgesteld hoeft de keuze voor je kledingstuk niet perse te voldoen aan zoveel mogelijk sterren op alle kenmerken. Een super goed regenjack kan bijvoorbeeld 5 sterren waterdichtheid scoren, maar 1 ster ademend vermogen en 0 sterren isolatie. Waarom zou je die jas kopen? Simpel, je wil beschermt worden tegen de regen. Wil je bescherming tegen meerdere elementen? Dan filter je simpelweg op meerdere kenmerken. Over het algemeen geldt wel, hoe meer kenmerken, hoe duurder het product.


» Ademend vermogen

Ademend vermogen van kleding is een belangrijke factor bij het reguleren van je lichaamstemperatuur. Hieronder leggen we alles erover uit.

De basics over lichaamstemperatuurregulatie:

  1. Het lichaam koelt af door te zweten
  2. Zweet moet kunnen verdampen om koelend effect te geven
  3. De damp moet de huid kunnen verlaten om het lichaam af te koelen
  4. De kleding moet dus de verdamping ‘toestaan’
  5. De stof moet dus ‘open’ genoeg zijn om de zweetdamp door te laten
  6. Ademende en ventilerende stoffen staan deze verdamping en dus koeling toe

Belangrijk om te weten is dat lichaam zichzelf afkoelt door te zweten. Echter als zweet niet kan verdampen koelt het lichaam ook niet af. Dus de kleding moet wel ‘toestaan’ dat het kan verdampen en dus weg kan van het lichaam.

Verschil ademend vermogen en ventilatie

Het verschil tussen ventilatie en ademend vermogen is dat ventilatie gaat over de koele lucht die van buitenaf komt. Terwijl ademend vermogen ervoor zorgt dat verdampt zweet van binnenuit naar buiten kan komen. Dit door het af te drijven en te laten verdampen.

Ventilatie creëer je met open stoffen zoals mesh stof en speciale openingen zoals je vaak bij zomerkleding ziet. Ook natuurlijke stoffen als merino ventileren uitstekend.

Ademend vermogen creëer je met membranen zoals in waterdichte en winddichte kleding. Of met open stoffen zoals bij zomerkleding. Ook ritsbare openingen onder de oksels zoals bij regenjassen kunnen het ademend vermogen verhogen zonder dat er water binnenkomt. Ook stoffen als merino hebben een uitstekend ademend vermogen. Deze drijven vocht (zweet) snel af zodat dit sneller kan verdampen.

Het ademend vermogen wordt uitgedrukt in een hoeveelheid gram waterdamp per vierkante meter per 24 uur (g/m2/24u). Deze waarde wordt ook wel MVP of “Moisture Vapour Permeability” genoemd. Hoe hoger dus deze waarde, hoe beter de stof ademt. Belangrijk is om hierbij in de gaten te houden dat er vaak een verband is tussen het ademend vermogen en de waterdichtheid. Sommige fabrikanten gebruiken een stof met een erg hoog ademend vermogen maar deze stof is dan meestal niet waterdicht.

Bij ademend vermogen verdelen we ons assortiment in tweeën. Lange kleding, veelal met extra eigenschappen zoals waterdichtheid en isolatie en korte kleding, veelal bedoeld om te rijden in mooi weer. Wij hebben ventilatie en ademend vermogen gebundeld in ons eigen systeem, het sterrensysteem. Op een schaal van maximaal 5 sterren geven wij aan hoe ademend het kledingstuk is. Wij hebben het dan over de algehele mate waarin transpiratievocht gereguleerd wordt, los van de andere eigenschappen zoals waterdichtheid en isolatie.

Daarbij moet gezegd worden dat lange kleding met 5 sterren ademend vermogen altijd minder goed ademt dan bij korte kleding. Puur doordat de stoffen ook bescherming bieden en dus nooit zo goed kunnen ademen als bij zomerkleding. 

FuturumShop | Ademend vermogen lange kleding

★★★★★ (zeer intensieve activiteiten in wind en regen)
Kleding met een zeer goed ademend membraan,  Stoffen zoals Gore-Tex Infinium en Windstopper®, FUTURUM 4 SEASONS PRO, Polartec® NeoShell en Alpha® en andere merkeigen membranen. Maar ook isolerende stoffen zonder wind- en waterdichte eigenschappen of kledingstukken met gedeeltelijk open panelen die veel ventilatie bieden. (MVP: 20.000 – 30.000 g/m2/24u)

★★★★☆ (intensieve activiteiten in wind en regen)
Kleding met een goed ademend membraan, maar ook stoffen met enkel winddichte eigenschappen. Waterdichte stoffen zonder specifiek ademend membraan, zijn veelal minder goed qua ademend vermogen. Onder andere het FUTURUM 4 SEASONS membraan is een bekende stof met goede vochtregulering. Ook andere merkeigen stoffen kunnen hieronder vallen. (MVP: 10.000 – 20.000 g/m2/24u)

★★★☆☆ (medium activiteiten in wind en regen)
Kleding die volledig winddicht is, maar niet waterafstotend of waterdicht en zonder specifiek membraan. Sommige kledingstukken hebben een DWR-coating (Durable Water Repellant), die lichte regen buitenhoudt, in combinatie met een ademend membraan. Dat is in onze score redelijk ademend. De standaard Gore-Tex materialen vallen hier onder andere onder, maar ook andere merkeigen technologieën. (MVP: 5.000 – 10.000 g/m2/24u)

★★☆☆☆ (medium tot lage intensiteit in wind en regen)
Winddichte stoffen met een DWR coating, zonder specifiek ademend membraan, maar ook waterafstotende stoffen zonder membraan. (MVP: 3.000 – 5.000 g/m2/24u)

★☆☆☆☆ (lage intensiteit in wind en regen)
Volledig water- en winddichte materialen met een matig membraan met ademend vermogen, vochttransport en ventilatie. Dit materiaal beschermt vaak prima tegen de elementen, maar is niet geschikt voor inspannende activiteiten, omdat de stof aan je lichaam zal gaan plakken en je redelijk snel een gevoel van verhitting krijgt. (MVP: 1.000 – 3.000 g/m2/24u)

☆☆☆☆☆ (zeer lage intensiteit in wind en regen)
Volledig water- en winddichte materialen zonder specifiek membraan met ademend, vochtregulerend of ventilerend vermogen. Dit materiaal beschermt prima tegen de elementen. Dit zijn vaak regenjassen die enkel doen wat ze moeten doen, beschermen tegen regen. Niks mis mee, maar als je gaat sporten zal dit materiaal bij de geringste inspanning een gevoel van verhitting veroorzaken. (MVP: 0 – 1.000 g/m2/24u)

FuturumShop | Ademend vermogen korte kleding

★★★★★ (zeer hoge intensiteit in de warmte)
Korte fietskleding die vocht snel absorbeert, snel drogend is en je veel koele lucht biedt. Dit is vaak kleding voorzien van zogenaamde mesh-panelen die lucht makkelijk doorlaten om je lichaam te koelen. Veel fabrikanten gebruiken speciale technologieën die je transpiratievocht razendsnel afvoeren.

★★★★☆ (hoge intensiteit in de warmte)
De meeste korte sportkleding is gemaakt van een sportspecifiek materiaal zoals polyester, polyamide of lycra. Deze laten allemaal lucht door en hebben een goede vochtabsorptie.

★★★☆☆ (medium intensiteit in de warmte)
Korte kleding met wind- en/of waterwerende eigenschappen. Dit gaat altijd ten koste van de ventilatie en laat minder makkelijk lucht door dan materialen zonder deze eigenschappen.


» Waterdichtheid

Vaak worden de termen waterdicht en waterafstotend door elkaar gebruikt. Om dit voor eens en voor altijd op te helderen hebben we hieronder de verschillen uitgelegd.

Waterdicht:

Waterdichtheid is het vermogen van een materiaal om water tegen te houden. Een waterdicht materiaal laat geen water door, zelfs niet onder druk of bij langdurige blootstelling aan vocht. Nou is de ene stof wel meer waterdicht dan de andere. De waterdruk die de stof aankan (lees waterdichtheid) wordt uitgedrukt in de waterkolom in mm. Stel een stof heeft een waterkolom van 10.000mm, betekend dit dat er een buis van 10 meter met een oppervlakte van 1 cm2 gevuld met water op de stof kan staan zonder dat er water doorheen zal komen.

Waterafstotend:

Waterafstotend is het vermogen van een materiaal om water te weerstaan of af te stoten, maar het biedt geen volledige bescherming tegen doordringing. Een waterafstotend materiaal kan water afstoten en voorkomen dat het onmiddellijk wordt geabsorbeerd, maar het biedt geen garantie tegen binnendringen bij langdurige blootstelling of onder druk. Dit is ideaal voor gebruik tijdens lichte regen of wanneer je opspattend water tegen komt.

Waterdicht en ademend: een lastige combinatie
Als sporter wil je natuurlijk beschermd zijn tegen de elementen, maar het tegelijkertijd niet te warm krijgen. Dat is een heel lastige combinatie. Er mag namelijk geen wind en water naar binnen, maar jouw lichaamswarmte en zweet moeten wel naar buiten.

Het membraan: de oplossing!
Hiervoor zijn er water- en winddichte membranen uitgevonden. Een extreem dunne laag stof met minuscuul kleine gaatjes waardoor waterdruppels (groot) niet naar binnen kunnen maar waterdamp (klein) wel naar buiten kan. Omdat de stof zo fijn gemaakt is, wordt wind vrijwel volledig wordt tegengehouden.

Een heel bekend membraan heet Gore-Tex: dit membraan bevat extreem kleine gaatjes; 20.000 keer kleiner dan een waterdruppel maar 700x groter dan waterdamp moleculen. Hierdoor dan regen niet naar binnen, maar verdampt zweet wel naar buiten en dus houdt het je perfect op temperatuur. (zie foto hieronder) 

uitleg van het Gore-tex membraan

Tip: wanneer je in volledig waterdichte kleding alsnog nat bent aan de binnenzijde, kan dit te maken hebben met het ademend vermogen van de kleding. Doordat het transpiratievocht niet voldoende kan verdampen zal de binnenzijde van de kleding alsnog nat kunnen worden. Zeker bij intensieve ritten in waterdichte kleding komt dat vaker voor. Goed ademende onderkleding kan hierbij helpen, hoewel het daarmee niet geheel zal verdwijnen.

FuturumShop | Waterdichtheid

★★★★★ (volledig waterdicht)
Kleding met een waterkolom groter dan 10.000 mm en getapete naden. Met deze kleding kun je met een gerust hart in de stromende regen op pad. Let wel op het ademend vermogen, als dat laag is, zul je snel van binnenuit nat worden door transpiratie. Bekende volledige waterdichte materialen zijn Gore-Tex (mits het getapete naden heeft) en FUTURUM 4 SEASONS.

★★★★☆ (geschikt voor zware regen)
Kleding met een waterkolom tussen de 5.000 en 10.000 mm (zonder getapete naden boven 10.000 mm). Deze kleding zal je onder extreme omstandigheden langdurig droog houden. Let vooral op naden waar water doorheen kan. Ook bij sneeuw zal dit materiaal sneller vocht doorlaten, omdat sneeuw niet van je kleding afglijdt, maar blijft plakken en uiteindelijk smelt.

★★★☆☆ (lichte regen)
Dit zijn de betere waterafstotende materialen, zoals de veelgebruikte Gore-Tex Infinium® en Softshell materialen. Dit kun je op een miezerige dag rustig aantrekken. Na langdurig gebruik in natte omstandigheden of in hevige regen zal het vocht door de stof naar binnen dringen.

★★☆☆☆ (lichte regen)
Kleding met een DWR-coating of een wat mindere waterafstotende werking van het materiaal zelf. Zoals beschreven verliest DWR na verloop van tijd haar werking, dus onderhoud is nodig. Dit materiaal beschermt bij lichte regen en beschermt ook tegen opspattend water en vuil.

★☆☆☆☆ (niet waterdicht)
Veel winddichte stoffen hebben ook een kleine waterafstotende werking. Als je met een windjack in de mist fietst, dan beschermt zo’n jack je ook tegen doordringen van die waterdruppels. Het laat moeilijk water door. Maar bij de eerste de beste regenbui zul je toch echt nat worden.

☆☆☆☆☆ (niet waterdicht)
Deze materialen zijn gewoonweg niet waterdicht. Voordeel is vaak wel, dat deze materialen een goede ventilatie hebben en dus voor andere doeleinden uitstekend kunnen zijn.


» Isolatie

Isolatie in kleding betekent dat de kleding je warm houdt in koude omstandigheden. Het werkt op drie manieren.

1. Vasthouden van lucht:
Isolerende kleding houdt kleine luchtruimtes vast die als een warme barrière dienen. Denk aan dons of fleece, ze vangen stilstaande lucht om je warm te houden.

2. Reflectie van warmte:
Sommige materialen in isolerende kleding kunnen de warmte die je lichaam uitstraalt reflecteren, waardoor je warmte niet verloren gaat maar terugstraalt naar je lichaam. Zoals Radiatorfolie in je huis de warmte van de radiator reflecteert terug de huiskamer in.

3. Verminderen van warmtegeleiding:
Isolerende kleding is gemaakt van stoffen die voorkomen dat warmte te makkelijk naar buiten gaat. Dat zorgt ervoor dat jouw lichaamswarmte binnen in de kleding blijft.
Voorbeelden van stoffen die goed isoleren zijn: merinowol, fleece, Thinsulate, Primaloft en Climashield. Het grote voordeel van merinowol is daarnaast nog dat dit ook goed isoleert wanneer het nat wordt (van het zweet bijvoorbeeld), waar andere stoffen deze eigenschap niet hebben.

Bij de toekenning van de sterren bij isolatie houden we alleen rekening met de mate van bescherming tegen de kou. Wil je én bescherming tegen kou én tegen wind én tegen regen, dan kom je op een beperkter aantal producten die daaraan voldoen. Daarbij geldt over het algemeen net als bij de andere beschreven kenmerken, hoe meer kwaliteiten, hoe hoger de prijs.

FuturumShop | Isolatie

★★★★★
Deze kleding is bij uitstek geschikt voor gebruik in de winter. Temperaturen onder het vriespunt deren je niets wanneer je deze kleding aan hebt.

★★★★☆
Bij winterse omstandigheden rond het vriespunt en er boven zal kleding met 4 sterren je warm houden. Onze temperatuurrange 0 tot 10°C past hier het beste bij, waarbij we wel moeten zeggen dat dit dichter bij 0°C in de buurt komt, dan bij 10°C.

★★★☆☆
In het vroege voorjaar, het late najaar en in de zachte winter kun je deze kledingstukken prima dragen. De temperatuurrange 5 tot 15°C past hier prima bij.

★★☆☆☆
Deze kleding is vaak licht gevoerd en beschermt je tegen kou bij bijvoorbeeld vroege ochtendritten, wanneer het kwik nog moet stijgen. Maar ook die avondritten waarbij de temperatuur ineens flink kan zakken. Temperaturen rond de 15°C passen hier goed. Onze temperatuurrange 10 tot 20°C.

★☆☆☆☆
Deze kledingstukken zijn niet ontwikkeld om je te beschermen tegen kou-invloeden. Het zal de eerste frisheid tegen gaan, maar is niet gevoerd.

☆☆☆☆☆
Dit is pure zomerkleding en biedt totaal geen isolatie.

Afsluitende opmerking over isolatie. De kledingkeuze in de winter is heel persoonlijk. Wij zeggen ook wel “kou is emotie”. Wat de één prettig vindt bij 15°C, zal voor de ander pas bij 10°C gedragen worden. Vandaar ook dat onze temperatuurranges overlap hebben. Wij zoeken daarin veelal de gulden middenweg.