Waar moet je op letten bij de aanschaf van een zadel?

Rudi Jansen | 01 februari 2024
Het onderdeel van de fiets waarmee je als fietser het meeste contact hebt, is het zadel. Pijn aan het zitgedeelte maakt het onmogelijk om goed te fietsen en dit gaat ten koste van het fietsplezier. Daarom is een goed zadel erg belangrijk. Maar hoe weet je nu wat een goed zadel is? In deze blog adviseren we je om vanuit huis de beste zadelkeuze te kunnen maken.
Het kiezen van het juiste zadel is heel persoonlijk. Dit heeft met meerdere factoren te maken. Hieronder beschrijven welke lichaamskenmerken bepalend zijn voor het kiezen van het juiste zadel. We sturen hierbij op de keuze die je vanuit huis kunt maken. Wij adviseren echter voor een exactere meting gebruik te maken van de mogelijkheid voor een bikefitting, waarbij naast de afstelling van de fiets ook tips voor de keuze van het zadel aan bod komen.

Daarnaast wijzen we graag op de mogelijkheid om zadels 30 dagen te testen. Daardoor kun je jouw pas aangeschafte zadel ook daadwerkelijk proberen. Ben je ergens niet tevreden over en krijg je toch pijn? Dan kun je het zadel kosteloos retourneren. Wij helpen je dan graag met de zoektocht naar het goede zadel, schroom dus niet contact op te nemen met onze productspecialisten.

Ga op onze website naar de pagina fietszadels en gebruik de filters om jouw best-passende zadel te vinden. Hieronder lichten we de categorieën en filters toe en geven we aan waarom het belangrijk is voor jouw comfort op het zadel.

» Stap 1: Bepaal je activiteit | Race, MTB/Gravel of Tijdrit/Triathlon

Kijk allereerst in de goede categorie. Stap je op de MTB, de gravelbike, de racefiets of de tijdrit- of triathlonfiets? De activiteit is een van de bepalende factoren voor het kiezen van het juiste zadel. Al moet er bij gezegd worden dat niet één zadel perfect is voor iedereen voor een bepaalde activiteit. Sommige fabrikanten durven het aan een zadel als offroad- of racezadel te betitelen, maar uiteindelijk is de keuze ook persoonlijk. Je zult dan ook merken dat een aantal zadels in meerdere categorieën staan. Waarom dan toch kiezen voor een categorie? MTB- en gravelzadels zijn veelal gericht op een houding die meer rechtop is en waarbij je veel uit het zadel komt. Onder andere Selle Italia, San Marco en SQlab betitelen een aantal zadels als offroadzadel. Racezadels en vooral tijdritzadels zijn gemaakt om lang in het zadel te zitten. Een offroadzadel zal over het algemeen meer ondersteuning bieden en een gellaag of padding bevatten. Daarnaast zit je bij race- en tijdritzadels veelal iets meer naar voren gericht en is het zadel daar al op gemaakt door bijvoorbeeld een bredere of kortere neus.

» Stap 2: Bepaal je zitbotbreedte en kies de juiste breedtemaat

Dames of heren zadels?

De zitbotbreedte is een belangrijke keuzefactor. Dat is niet geslachtsafhankelijk. Wel zijn er merken die zadels betitelen als dameszadel. Die optie nemen wij dan ook mee in de filters. Je kunt kiezen voor een dameszadel. Let dan wel nog steeds goed op de zitbotbreedte! Filteren op herenzadels is geen optie, omdat wij bij FuturumShop over het algemeen de zadels voor zowel dames als heren goed te gebruiken achten.

Om te voorkomen dat je een té smal of té breed zadel aanschaft, is het verstandig om je zitbotbreedte op te meten. Dat kan je als volgt doen: pak een stuk karton wat goed indrukt. Leg dit op een stevige en harde ondergrond. Ga vervolgens op het karton zitten en druk hier even stevig tegenaan. Als het bekken naar voren kantelt wordt de afstand tussen de zitbotten kleiner. Bij een diepere zit is het daarom beter een smaller zadel te kiezen. Racezadels zijn doorgaans smaller dan de zadels die gebruikt worden op toer- en stadsfietsen. Probeer tijdens deze meting net zo ver naar voren te buigen als tijdens het fietsen.

Als je na de meting opstaat zijn er als het goed is twee kleine deukjes zichtbaar. Zet met een pen een kruisje in het midden van de deukjes. Meet daarna de afstand tussen deze twee kruisjes en je weet wat de afstand tussen je zitbotjes is.

Zitbotbreedtes

Zitbotbreedte tot 11 cm

Is de afstand tussen je zitbotjes niet groter dan 11 centimeter? Dan is een zadelbreedte van 130 of 132mm het meest geschikt. Wij hebben enkele suggesties op een rijtje gezet:

Zitbotbreedte tussen de 11 tot 13 cm

Een zadel met een breedte van 140 of 142mm is in dit geval de beste keuze. O.a de onderstaande 2 zadels vallen in deze categorie.

Zitbotbreedte van 13 cm of meer

Een zadel met een breedte van 150 of 152mm is het meest geschikt als je zitbotbreedte boven de 13 cm uitkomt.

Bewegen op het zadel

Naast de breedte is ook de vorm van het zadel belangrijk. Daarom maken fabrikanten vlakke en meer ronde zadels. Beweeg je tijdens het fietsen veel, weinig of niet met je heupen?

Veel beweging (rotatie) met de heup
Kies dan voor een zadel met een ronde achterkant.

Gemiddelde beweging (rotatie) met de heup
Zit je tussen veel en weinig beweging in? Dan kies je logischerwijs voor een zadel passend bij gemiddelde beweging, een half-ronde vorm is dan jouw meest logische keus.

Weinig of geen beweging (rotatie) met de heup
Een vlak zadel is een betere keuze als je jouw bovenlichaam tijdens het fietsen juist weinig of niet beweegt.

Als je uitkomt bij een Pro, of Selle Italia zadel, dan verwijzen we bij die zadels nog eens naar de merkgerichte zadel selectie hulp. Daarbij kun je stap-voor-stap op basis van jouw kenmerken het juiste merkzadel selecteren. Al is het maar om te checken of je onze filters goed doorlopen hebt.

» Stap 3a: Flexibiliteit / bekkenrotatie | Hoog, gemiddeld, laag

Stap 3a en 3b zijn geen filters op onze website, maar wel belangrijke factoren om mee te nemen in je besluitvorming. Je houding op de fiets en de mogelijkheid om diep te zitten heeft onder andere te maken met de flexibiliteit van je bekken. Ruwweg kun je zeggen dat iemand die erg flexibel is, goed het bekken kan kantelen / roteren en daardoor mooi aerodynamisch en diep op de fiets kan zitten. Beeld je Tom Dumoulin op de tijdritfiets in! Iemand die nogal stijf is, zal meer moeite hebben met een diepe zit op de fiets. De ruimte in de heuphoek wordt verkleind door buiging van de rug die plaatsvindt vanuit de middenrug. Dit kan problemen opleveren als je lange tijd “verkeerd” op de fiets zit.
Verschillende merken zoals Selle Italia, Prologo, Ergon en Pro maken bij hun keuzehulp gebruik van de lenigheid als één van de stappen in de keuze voor jouw perfecte zadel. Je lenigheid kan je grofweg afmeten in:

  • Zeer flexibel – hoge bekkenrotatie | Je kunt staand met gestrekte benen met je handen gemakkelijk de grond aanraken.
  • Gemiddeld – gemiddelde bekkenrotatie | Je kunt staand met gestrekte benen met je handen bij je enkels komen.
  • Niet flexibel – lage bekkenrotatie | Je kunt staand met gestrekte benen met je handen je schenen aanraken.


ID-Match | Selle Italia en San Marco

Selle Italia en San Marco gebruiken hun ID-Match om te bepalen welk zadel geschikt is voor je bekkenflexibileit en zitbotbreedte. Zij gebruiken de codes S1, S2, S3 en L1, L2, L3. Daarbij staat S voor smalle zitbotbreedte en L voor brede zitbotbreedte. De cijfers 1, 2 en 3 staan voor je flexibiliteit.
S1 – Smalle zitbotafstand en weinig bekkenrotatie
S2 – Smalle zitbotafstand en gemiddelde bekkenrotatie
S3 – Smalle zitbotafstand en veel bekkenrotatie

L1 – Brede zitbotafstand en weinig bekkenrotatie
L2 – Brede zitbotafstand en gemiddelde bekkenrotatie
L3 – Brede zitbotafstand en veel bekkenrotatie

Een belangrijk gevolg van je flexibiliteit is de afstelling van je stuur ten opzichte van je zadel. Hoe lager je stuur ten opzichte van het zadel, hoe dieper je zit en hoe flexibeler je over het algemeen genomen bent. Iemand die heel diep zit, zal veel voorop het zadel zitten en derhalve meer gebaat zijn bij een bredere neus. Ben je minder flexibel, dan zit je meer rechtop en meer achterop het zadel en zal je meer baat hebben bij een zadel met meer ondersteuning aan de achterkant van het zadel.

» Stap 3b: Bepaal je rijstijl | Rechtop, Sportief, Aero

In grote samenhang met de activiteit die je gaat doen en jouw flexibiliteit komt de keuze van je zadel ook neer op je rijstijl. Zoals hierboven al beschreven heeft je rijstijl, dus de mate van diep zitten op je fiets, veel te maken met je flexibiliteit. Fabrikanten zijn het er nog niet unaniem over eens hoe ze dit neer willen zetten. Ook bij deze optie geldt in grote mate de afstelling van je fiets om aero of rechtop te zitten. De zogenaamde drop van je zadel naar je stuur is hierin mede bepalend.


Rijstijl MTB; rechtop


Rijstijl race; rechtop

Rijstijl race; sportief

Rijstijl tijdrit; aero

SQlab, fabrikant van ergonomische fietsproducten, beschrijft hun zadels in 5 rijposities. Daarbij beschrijven ze het gebruikte zitgedeelte van je zitvlak als contactpunt. Ze variëren daarin van zitten op de voorste delen van je zitvlak (schaambeen) in de tijdritpositie, tot helemaal rechtop op de daarvoor bedoelde zitbeenderen en alles daartussen, onder andere het perineum.

Lees meer over afstellen van het zadel ten opzichte van je stuur.

» Stap 4: Met of zonder uitsparing

Een uitsparing in het zadel heeft een aantal voordelen. Steeds meer zie je dan ook dit soort zadels op de markt. Van gleuven die het perineum ontlasten en de doorbloeding van je zitvlak ondersteunen, tot gehele uitsparingen. Tegenwoordig hebben alle merken wel zadels op de markt die enigszins een uitsparing hebben. Maar waarom is die uitsparing? 4 belangrijke redenen:

  1. Ontlasten van het zitvlak, met name het perineum en het schaambeen, maar ook bij prostaatklachten
  2. Doorbloeding van het zitvlak. Voorkomt een doof gevoel in het zitvlak
  3. Tegemoetkoming aan kantelen van het bekken. Doordat er geen druk op het middenste deel van je zitvlak wordt uitgeoefend, omdat dat deel in de uitsparing of gleuf valt, ben je meer in staat tot bekken kantelen waardoor een grotere heuphoek ontstaat
  4. Je kunt dieper zitten, doordat er geen druk op de geslachtsdelen wordt uitgevoerd

SQlab werkt niet met uitsparingen, maar met hoogteverschil en een kleine gleuf om dezelfde voordelen als hierboven beschreven te behalen.

» Zadel afstellen | de basis

Met een goed zadel alleen ben je er nog niet. Een goede afstelling van de fiets en het zadel is cruciaal om de kans op blessures te voorkomen.

Zadelstand

Het zadel stel je ten opzichte van het bracket (trapas). Voor de juiste hoogte is de vuistregel dat als de hiel uitgedrukt wordt, de voet in de laagste stand net horizontaal mag komen. Qua voorwaartse positie kijk je als de crank in de voorste positie staat naar de knie ten opzichte van de as van het pedaal: de knieschijf mag net voor de pedaalas komen, maar niet voorbij de teen.

De basisstand van het zadel is horizontaal. Wijk hier vooral niet teveel vanaf: fractioneel voorover of achterover kantelen is mogelijk, maar nooit te veel. Bij te veel druk op de geslachtsdelen kan het zadel een heel klein beetje voorover worden gekanteld. Wat de beste positie is, is persoonsgebonden en vooraf afhankelijk van de natuurlijke stand van de heup.

Het stuur stel je ten opzichte van het zadel; dan kijk je naar zitlengte (reach) en diepte (drop). Vrouwen geven vaak de voorkeur aan een kortere reach (stuur verder naar achter) vanwege irritatie in de schaamstreek. Een kortere zitlengte garandeert zitten op de zitbeenknobbels, maar betekent dan weer een kanteling van het bekken en een grotere kans op lage rugklachten. Een te lange zitlengte geeft klachten door het te veel doorzakken van de rug.
Voor het bepalen van een redelijke reach kun je je onderarm gebruiken: zet je elleboog tegen de punt van het zadel. Je gebalde vuist moet dan tegen het stuur komen. Bij sportief fietsen, waarbij je meer gebogen zit, moet de top van de middelvinger tegen het stuur komen (dus meten met gestrekte hand in plaats van met gebalde hand).

Met deze vuistregels kom je tot een aardige afstelling. Ga daarna spelen met je afstelling en ervaar wat voor jou het best werkt. Daarbij geldt dat een lichaam geen 2 dagen hetzelfde is, maar dat telkens opnieuw een millimetertje verstellen ook niet nodig is. Goed is goed. Voor een optimale afstelling ben je altijd welkom voor een bikefitting! Ons advies is daarom om hiermee te experimenteren om er achter te komen wat voor jou het beste werkt.
Meer lezen over het afstellen van je zadel? Lees dan onze uitgebreide blog over zadel afstellen.

Tot slot: enkele tips om zadelpijn te voorkomen

De juiste breedte, vorm en de goede afstelling van het zadel zijn de basis om zadelpijn te voorkomen. Daarnaast zijn er nog een aantal tips welke kunnen helpen om zadelpijn te voorkomen:

1. Smeer je huid in met FUTURUM Chamois Cream. Deze Natural Chamois Cream beschermt je zitvlak perfect tegen schuren en irritaties.
2. Hoe beter de broek en de zeem, hoe fijner je zit. Op zoek naar een goede fietsbroek? Bekijk de FUTURUM Bib Shorts & Tights voor heren en dames!
3. Train het zitgedeelte, oftewel kweek zitvlees. Train vaak en rij korte afstanden om het zitvlees te laten wennen aan het fietsen. Bouw dit daarna uit naar langere ritten.