Onderhoud van de trapas of bottom bracket lagers

Omdat de trapas goed zit opgeborgen in het bracket van uw fietsframe is het reinigen niet of nauwelijks mogelijk zonder de cranks te demonteren. Afhankelijk van het type as dat is gemonteerd heb je beperkte mogelijkheden om de trapas of lagers te reinigen.

Wanneer moet je onderhoud plegen aan je trapas?

De enige inspectie die je zonder demontage kunt uitvoeren, is of er speling op de lagers of trapas zit. Dit is het gemakkelijkste te controleren door de cranks in horizontale positie te plaatsen. Door de crank te bewegen in de richting van het frame kun je controleren of er speling zit tussen de crank en de achtervork. Indien dit het geval is, dien je de trapas opnieuw af te stellen. Datzelfde is het geval als de cranks bij het ronddraaien stroef en niet gelijkmatig draaien. De as en lagers dienen dan schoongemaakt of gesmeerd worden.

Hiervoor heeft u een cranktrekker of een trapassleutel nodig, passend bij het type trapas dat op de fiets is gemonteerd. Het type lager dat is gemonteerd in de bracket van het frame is voorzien van een trapas of een bottom bracket lager. Hiervoor zijn verschillende systemen in de handel. De oude trapas met vierkante as of met schroefdraad, met BSA of Italiaanse draad. Tegenwoordig zijn er vele mogelijkheden, die vooral merk gerelateerd zijn. Lees in de keuzehulp ‘welke trapas heb ik nodig’ over alle mogelijke trapassen. Het (de)monteren geschiedt bij deze systemen op dezelfde wijze. Draai met behulp van de trapassleutel de trapas los en verwijder deze. De linkerzijde van de bracket heeft “normaal” schroefdraad, dus met de klok mee is vast en tegen de klok in los. Om dit alles nog helderder te maken verwijzen we graag naar de Mechanic Monday blog over het vervangen van je trapaslagers.

Vervolgens hangt het van het soort schroefdraad af of u aan de rechterzijde met “normaal” (zogenaamd Italiaans) draad te maken heeft of met BSA draad dat linksom getapt is, met andere woorden: met de klok mee is los(!) en tegen de klok in vast. Gebruik altijd voldoende (lager)vet en montagepasta. Het vet dient voornamelijk om vuil en water te weren en om kraken te voorkomen.

Vet eerst de trapashuls voldoende in en vergeet ook niet de zijkanten van de trapashuls. Daarna kun je eventueel ook nog de trapas zelf invetten. Draai de trapas cups stevig vast. Indien je over een momentsleutel beschikt dien je de cups vast te zetten tussen de 35 en 50 Nm. Indien je BSA cups gebruikt dien je de cup aan de aandrijf kant tegen de klok in vast te draaien (linkse schroefdraad), de andere cup kun je gewoon vast draaien met de klok mee (rechtse schroefdraad). Indien je Italiaanse cups hebt dien je 2x met de klok mee vast te draaien (2x rechtse schroefdraad).

Bij het vervangen van de lagers of de as is het van belang dat dat deze niet te los of te strak is afgesteld. Raadplaag bij twijfel altijd iemand die meer ervaring heeft met fietsonderhoud. Niets is zo vervelend als tijdens het fietsen blijkt dat de trapas niet goed is gemonteerd.